شمع خودرو یکی از قطعات حیاتی موتور خودروست که وظیفه دارد جرقه ایجاد کند و سوخت داخل موتور را بسوزاند. این عمل در فرایند احتراق ضروری است و به سلامت موتور کمک میکند. در صورتی که شمع خودرو بهطور صحیح عمل نکند، ممکن است شاهد کاهش عملکرد موتور، مصرف بیشتر سوخت، یا حتی ناتوانی در روشن شدن خودرو باشیم. به همین دلیل، تعویض به موقع شمع خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این مقاله یدک پارت، به بررسی بهترین زمان تعویض شمع خودرو، نشانه های زمان تعویض، و روش صحیح تعویض آن پرداخته میشود.
چرا شمع خودرو باید تعویض شود؟
شمع خودرو وظیفه دارد جرقهای ایجاد کند که باعث احتراق سوخت در سیلندر موتور میشود. این فرآیند انرژی لازم برای حرکت خودرو را تامین میکند. شمعهای خودرو به مرور زمان فرسوده میشوند و رسوبات موجود در ترکیب سوخت و هوا بر روی آنها انباشته میشود. این رسوبات میتوانند زمان جرقهزنی را به تأخیر بیندازند و عملکرد موتور را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین، حرارت بالا باعث تغییر شکل شمع میشود که ممکن است موجب اختلال در جریان برق و در نهایت، اشتعال نادرست سوخت شود.
بنابراین، شمع باید بهطور منظم و به موقع تعویض شود تا عملکرد موتور تحت تاثیر قرار نگیرد و عمر مفید موتور افزایش یابد. همچنین می توانید با مطالعه مقاله «شمع ماشین چیست | راهنمای کامل» اطلاعات بیشتری در مورد شمع ماشین بدست آورید.
زمان تعویض شمع خودرو
زمان دقیق تعویض شمع خودرو بستگی به فاکتورهای مختلفی مانند نوع شمع، وضعیت موتور، نحوه رانندگی و ویژگیهای خودرو دارد. رسیدگی دوره ای به شمع های ماشین بعد از هر 10 هزار الی 15 هزار کیلومتر، باعث افزایش عمر آنها میشود. به طور میانگین، پیشنهاد میشود شمع خودرو هر 40 هزار تا 50 هزار کیلومتر تعویض شود. با این حال، عمر شمعها بسته به نوعشان متفاوت است:
- شمعهای معمولی: 20,000 تا 30,000 کیلومتر
- شمعهای ایریدیمی: 50,000 تا 100,000 کیلومتر
- شمعهای پلاتینیومی: 80,000 تا 120,000 کیلومتر
جدول بهترین زمان تعویض شمع خودروهای ایرانی
در جدول زیر، بهترین زمان تعویض شمع خودروهای داخلی آورده شده است:
نوع خودرو | زمان تعویض |
زمان تعویض شمع پژو 207 TU5 | 30 تا 50 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع تارا TU5 | 30 تا 50 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع دنا | 40 تا 50 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع خودرو ساینا | 20 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع خودرو کوییک |
40 تا 50 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع خودرو تیبا | 20 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع خودرو پراید | 20 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع خودرو 206 | 50 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع خودرو سمند EF7 | 30 هزار کیلومتر |
زمان تعویض شمع خودرو TU3 | 30 تا 50 هزار کیلومتر |
نشانههای زمان تعویض شمع ماشین
شمع خودرو باید به محض مشاهده علائم خرابی تعویض شود. برخی از این علائم عبارتند از:
-
روشن شدن ماشین به سختی: اگر ماشین به سختی روشن میشود و مشکلی در باتری وجود ندارد، ممکن است شمع فرسوده شده باشد.
-
احتراق ناقص: نوسانات در دور موتور و افزایش یا کاهش بیدلیل آن میتواند نشاندهنده خرابی شمع باشد.
-
افزایش مصرف سوخت: اگر مصرف سوخت افزایش یابد، این احتمال وجود دارد که شمع نتواند به درستی مخلوط سوخت و هوا را اشتعال دهد.
-
سر و صدای زیاد هنگام کار کردن درجا: صدای تقتق و کوبش هنگام کارکرد درجا میتواند نشانهای از خرابی شمع باشد.
-
گاز دادن زیاد ماشین: اگر شمع خراب باشد، جرقه لازم برای اشتعال را فراهم نمیکند و خودرو شتاب نمیگیرد.
-
صدای غیرعادی موتور: صدای غیرمعمول موتور مانند “تلق تلق” میتواند به دلیل عملکرد ناقص شمع باشد.
-
روشن شدن چراغ چک موتور: روشن شدن این چراغ میتواند نشاندهنده خرابی شمع و مشکلات در عملکرد موتور باشد.
شما میتوانید علائم خرابی شمع خودرو، به همراه دلایل خراب شدن و راه حل های رفع مشکل را در مقاله یدک پارت مطالعه نمایید.
مراحل و نحوه تعویض شمع خودرو
تعویض شمع خودرو میتواند پیچیدگیهایی داشته باشد، بهخصوص اگر تجربه کمی در کارهای فنی دارید. اما با کمی دقت، میتوان این کار را انجام داد.
1. آمادگی و ایمنی
ابتدا خودرو را روی سطح صاف پارک کنید و اجازه دهید موتور کاملاً خنک شود. همچنین، پیش از شروع کار، محفظه موتور را تمیز کنید تا زباله وارد سیلندرها نشود.
2. برداشتن وایر شمع
وایر شمع را با دقت جدا کنید و مراقب باشید که روکش لاستیکی آسیب نبیند. اگر وایر شمع گیر کرده است، از انبردست برای جدا کردن آن استفاده کنید.
3. جدا کردن کویل شمع
کویل شمع را از شمع جدا کرده و کانکتور برق را به آرامی از آن جدا کنید. سپس پیچ نگهدارنده کویل را بردارید و کویل را آزاد کنید.
4. باز کردن شمع
برای باز کردن شمع، از آچار بکس بلند استفاده کنید. شمع باید کمی در جهت خلاف عقربههای ساعت شل شود.
5. نصب شمعهای جدید
قبل از نصب شمعهای جدید، رزوهها و الکترودها را بررسی کنید. سپس شمعها را در محل خود نصب کرده و با آچار گشتاور محکم کنید.
6. قرار دادن قطعات دیگر
وایر شمعها را دوباره متصل کرده و تمامی قطعات دیگر را در محل خود قرار دهید.
باز نشدن شمع خودرو | علت سفت شدن و روشهای باز کردن بدون آچار
یکی از مشکلات رایجی که ممکن است هنگام تعویض شمع خودرو با آن مواجه شوید، سفت شدن یا باز نشدن شمع موتور است. این موضوع میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در ادامه آنها را بررسی کرده و راهکارهایی نیز برای باز کردن آن، بدون آچار ارائه میکنیم.
علت سفت شدن شمع خودرو چیست؟
- سفت شدن بیش از حد شمع میتواند به دلایل زیر باشد:
- نصب بیش از حد سفت در بار اول (استفاده از گشتاور بیش از حد)
- زنگزدگی یا خوردگی در محل اتصال رزوه شمع
- حرارت بیش از حد در طول زمان
- استفاده از شمع نامناسب برای موتور
- عدم استفاده از ضدزنگ یا روانکننده روی رزوهها
🔄 جهت باز شدن شمع خودرو
در خودروهای بنزینی که از شمع استفاده میکنند، معمولاً برای باز کردن شمع باید به سمت چپ (پادساعتگرد) بچرخانید. این جهت باز کردن در اکثر خودروها مشترک است.
🧰 چگونه شمع سفت را باز کنیم؟
برای باز کردن شمعی که خیلی سفت شده یا گیر کرده است، مراحل زیر را با دقت انجام دهید:
- صبر کنید تا موتور کاملاً سرد شود.
- مقداری روغن روانکننده یا اسپری WD-40 روی ناحیه رزوه شمع بپاشید.
- چند دقیقه صبر کنید تا روغن در عمق رزوهها نفوذ کند.
- با استفاده از آچار مخصوص شمع (ترجیحاً با دسته بلند)، شمع را به آرامی و به سمت چپ بچرخانید.
- اگر شمع همچنان باز نشد، با کمی گرما دادن ملایم با سشوار صنعتی به سر سیلندر (نه مستقیم روی شمع) میتوانید انبساط فلز را افزایش دهید و باز کردن را سادهتر کنید.
⚠️ توجه: از ضربه زدن یا فشار ناگهانی برای باز کردن شمع جداً خودداری کنید؛ زیرا ممکن است رزوهها یا حتی سر سیلندر آسیب ببینند.
🔧 چگونه شمع موتور را بدون آچار باز کنیم؟
در مواقعی که آچار شمع در دسترس نیست، راههای محدودی برای باز کردن شمع وجود دارد که البته به هیچ وجه برای استفاده دائمی توصیه نمیشوند:
- استفاده از انبردست قوی در صورتی که فضای اطراف شمع کافی باشد (با احتیاط کامل).
- استفاده از بکس مناسب با آچار چرخ یا دسته اهرمی (در شرایط اضطراری).
- مراجعه به تعمیرگاه یا مکانیک در صورتی که شمع بیش از حد گیر کرده باشد.
نکات مهم پس از تعویض شمع خودرو
-
تمیز کردن شمع: هر 10,000 تا 15,000 کیلومتر شمعها را تمیز کنید تا رسوبات آنها پاک شوند.
-
بررسی چراغ چک: پس از تعویض شمع، چراغ چک موتور را بررسی کنید. اگر چراغ روشن شد، خودرو را به مکانیک نشان دهید.
-
نظارت بر عملکرد موتور: حتی پس از تعویض شمع، عملکرد موتور را بررسی کرده و از افزایش مصرف سوخت یا کاهش شتاب جلوگیری کنید.
نتیجهگیری
تعویض شمع خودرو در زمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به افزایش عمر موتور کمک کند. برای اطلاع از بهترین زمان تعویض شمع خودروهای مختلف، به جدول زمان تعویض شمع خودروها مراجعه کنید. در نهایت، برای خرید شمع ماشین با کیفیت بالا و طول عمر بیشتر، میتوانید از سایت یدک پارت دیدن کنید. برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله انگلیسی When to change Spark Plugs را مطالعه نمایید.
سوالات متداول
چطور بهترین زمان تعویض شمع خودرو را تشخیص دهم؟
با دقت به علائم خرابی شمع مانند صدای غیرطبیعی موتور، شتاب کم و روشن نشدن خودرو میتوانید بهترین زمان تعویض شمع خودرو را تشخیص دهید.
آیا میتوان شخصاً مراحل تعویض شمع خودرو را انجام داد؟
بله، با کمی آشنایی با تعمیرات خودرو، میتوانید شمع خودرو را خودتان تعویض کنید. اگر تخصص ندارید، بهتر است این کار را به تعمیرکار بسپارید.
در صورتی که به موقع شمع ماشین را تعویض نکنیم، چه مشکلاتی به وجود میآید؟
با تعویض نکردن شمع، ممکن است مصرف سوخت افزایش یافته، شتاب خودرو کاهش یابد و احتراق ناقص باعث افزایش آلایندگی شود.
اگر شمع بیش از حد سفت شده باشد چه کار کنیم؟
اول موتور را کاملاً سرد کنید، سپس کمی روانکننده روی رزوهها بزنید و بعد از چند دقیقه با آچار مناسب و فشار یکنواخت اقدام به باز کردن کنید. اگر باز هم باز نشد، از مکانیک کمک بگیرید تا از آسیب به رزوهها جلوگیری شود.