🚀🚀🚀 ارسال 3 ساعته در شهر تهران 🚀🚀🚀
ساعت کاری : ۹ الی ۱۸
خانه » آرشیو وبلاگ » مجله آموزشی خودرو » سنسور دریچه گاز چیست؟ علائم خرابی، روش تست و قیمت برندها
سنسور دریچه گاز یکی از مهمترین قطعات سیستم سوخترسانی خودرو است که وظیفه دارد میزان باز بودن دریچه گاز را به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) اطلاع دهد. این سنسور با تبدیل زاویه پدال گاز به سیگنال ولتاژ، به ECU کمک میکند مقدار مناسب سوخت و هوا را برای احتراق تنظیم کند. خرابی آن باعث مشکلاتی مثل ریپ زدن، نوسان دور موتور و افزایش مصرف سوخت میشود. در این مقاله از یدک پارت با نحوه عملکرد، علائم خرابی و روش تست سنسور دریچه گاز آشنا میشویم و در پایان قیمت و برندهای معتبر بازار ایران را بررسی میکنیم.
سنسور دریچه گاز (Throttle Position Sensor یا TPS) روی محور دریچه گاز نصب میشود و میزان چرخش آن را به صورت ولتاژ متغیر به ECU ارسال میکند. وقتی پدال گاز فشرده میشود، دریچه بازتر شده و ولتاژ خروجی سنسور افزایش مییابد (مثلاً از ۰.۵ ولت در حالت بسته تا ۴.۵ ولت در حالت باز کامل).
ECU با دریافت این سیگنال، مقدار سوخت تزریقی، زمان جرقه و حتی عملکرد گیربکس اتومات را تنظیم میکند.
در خودروهای قدیمیتر مثل پراید و پژو ۴۰۵، پدال گاز با سیم مکانیکی به دریچه متصل است و سنسور فقط موقعیت دریچه را تشخیص میدهد.
اما در خودروهای جدیدتر مانند پژو ۲۰۶ و دنا EF7، سیستم Drive-by-wire وجود دارد و سنسور بهطور مستقیم با ECU ارتباط دارد و فرمان گاز کاملاً الکترونیکی است.
بسیاری از رانندگان علائم خرابی سنسور دریچه گاز را با استپر موتور اشتباه میگیرند، در حالیکه هرکدام وظیفه متفاوتی در کنترل دور موتور دارند. اگر میخواهید دقیقتر بدانید استپر موتور چگونه کار میکند و چه تفاوتهایی با TPS دارد، پیشنهاد میکنیم مطلب «استپر موتور چیست» را مطالعه کنید.
| نوع سنسور | نحوه عملکرد / سیگنال | مزایا | محدودیتها / نمونه کاربرد |
|---|---|---|---|
| پتانسیومتری (مقاومتی) | تغییر مقاومت با چرخش محور؛ خروجی ولتاژ تدریجی حدود 0.5 تا 4.5V | ساده و ارزان، سازگاری گسترده با ECUهای قدیمی | سایش مکانیکی و نویز سیگنال؛ حساس به آلودگی. نمونه: پراید، پژو 405/پارس/سمند قدیمی |
| اثر هال (Hall Effect) | تشخیص موقعیت با میدان مغناطیسی؛ سیگنال پایدار و بدون تماس | دقت و پایداری بالا، عمر طولانی، مقاومتر به آلودگی | قیمت بالاتر و نیاز به ECU سازگار. نمونه: برخی تیپهای TU5 (206)، EF7، خودروهای جدیدتر داخلی |
| خازنی / نوری (بدون تماس) | اندازهگیری زاویه بهصورت کاملاً غیرتماسی (اپتیکی/خازنی) | پاسخ سریع، دوام بسیار بالا، عدم استهلاک | کمیاب و گران؛ عمدتاً در پلتفرمهای مدرن. نمونه: برخی خودروهای وارداتی/لوکس |
| ماژول برقی دریچه گاز (ETC/Drive-by-Wire) | پکیج موتور سروو + دو سنسور موقعیت برای ایمنی دوکاناله | کنترل دقیق شتاب، هماهنگی با ESP/کروز؛ امنیت بالاتر | هزینه و حساسیت نصب/کالیبراسیون بالاتر. نمونه: 206 V9، دنا/EF7 جدید، برخی پلتفرمهای پژویی |
در خودروهای داخلی معمولاً از نوع پتانسیومتری یا هال افکت استفاده میشود.
خرابی این قطعه معمولاً بهصورت تدریجی اتفاق میافتد و با یکی یا چند مورد از علائم زیر همراه است:
علت های خرابی سنسور دریچه گاز را در جدول زیر بررسی میکنیم:
| علت خرابی | توضیح |
|---|---|
| فرسودگی داخلی سنسور | بهدلیل تماس مکانیکی مداوم در نوع پتانسیومتری |
| آلودگی و دوده در اطراف دریچه | باعث خطا در اندازهگیری زاویه میشود |
| رطوبت یا نفوذ آب | در زمستان یا هنگام شستوشوی موتور رایج است |
| قطعی یا شل شدن فیش سنسور | باعث ارسال سیگنال ناپایدار به ECU میشود |
| نصب اشتباه یا سنسور تقلبی | باعث بروز خطاهای مکرر در سیستم و نوسان دور موتور میشود |
| ایراد ECU | در برخی خودروها بهدلیل کالیبراسیون اشتباه ولتاژ مرجع رخ میدهد |
یکی از سادهترین روشها برای اطمینان از سلامت سنسور دریچه گاز، تست آن با مولتیمتر است:
همچنین میتوانید با دیاگ کدهای خطای زیر را بررسی کنید:
بهطور معمول هر ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر یا در صورت بروز علائم فوق باید سنسور بررسی شود.
در صورت خرابی، تعمیر آن توصیه نمیشود؛ چون دقت اندازهگیری افت میکند و ECU دچار خطاهای مکرر میشود.
| برند | خودروهای سازگار | کیفیت ساخت | محدوده قیمت (تومان) |
|---|---|---|---|
| عظام (Ezam) | پژو ۴۰۵، پارس، سمند | عالی، تولید داخلی | ۳۵۰ تا ۴۵۰ هزار |
| ایساکو (ISACO) | پژو ۲۰۶، دنا، EF7 | شرکتی و دقیق | ۴۵۰ تا ۵۵۰ هزار |
| کروز (CROUSE) | پژو، پراید، سمند، رانا | بالا | حدود ۱ میلیون |
| Siemens / Bosch (وارداتی) | خودروهای خارجی | بسیار دقیق | بالای ۱ میلیون |
✅ برای مشاهده مدل دقیق هر خودرو و خرید سنسور اصل، وارد دسته سنسور دریچه گاز در یدک پارت شوید.
خیر. تعمیر باعث تغییر مقاومت داخلی میشود و ECU سیگنال اشتباه دریافت میکند.
بله. تجمع دوده میتواند زاویه چرخش را مختل کند.
در اغلب موارد بله، اما شتاب ضعیف و مصرف بالا خواهید داشت.
در نوع برقی فرمان گاز کاملاً دیجیتال است و دقت بالاتری دارد.
سنسور دریچه گاز قلب هماهنگی میان پدال گاز و موتور است. خرابی آن باعث نوسان دور موتور، افزایش مصرف سوخت و خطای ECU میشود. با یک تست ساده میتوانید از سلامت آن مطمئن شوید و در صورت نیاز، از برندهای عظام، ایساکو یا زیمنس مدل مناسب خودروی خود را از فروشگاه یدک پارت تهیه کنید.
🔗 مشاهده قیمت و خرید سنسور دریچه گاز خودرو
