هر آنچه که باید درباره سه کار کردن خودرو بدانید

سه کار کردن یا تک کار کردن خودرو و دلایل آن

همانطورکه می‌دانید، هر خودرو دارای تعداد مشخصی سیلندر است. خودروهای داخلی معمولا 4 سیلندر دارند و اگر به هر دلیلی یکی از این‌ها از کار افتد، موتور ریپ زده و مجبور است که با سه سیلندر کار کند. در این شرایط تعمیرکار هنگام معاینه موتور از اصطلاح سه کار کردن خودرو استفاده می‌کند.

ممکن است این ابهام در ذهن شما شکل بگیرد که چرا این مشکل بروز می‌کند؟ تمامی خودروها در محفظه احتراق خود دارای دو قطعه اساسی شمع و سوزن انژکتور هستند. پس از آنکه سوزن انژکتور به میزان کافی بنزین منتقل کرد و شمع جرقه زد، احتراق صورت می‌گیرد. اگر به هر دلیلی این فرآیند به‌صورت ناقص انجام شود یا اصلا انجام نشود، یک یا چند سیلندر موتور از کار افتاده و خودرو به اصطلاح سه یا تک کار می‌کند.

* برای خرید آنلاین انواع شمع موتور کلیک کنید *

خوشبختانه این مشکل علائم بارزی مانند خروج دود اگزوز با صدای غیر عادی، مصرف زیاد سوخت، لرزش موتور ماشین در حالت درجا و غیره دارد و می‌توان سریع متوجه آن شد. در ادامه این مطلب به راهکارهای مناسب رفع آن اشاره خواهیم کرد.

دلایلی که باعث سه کار کردن خودرو می‌شوند

سه کار کردن خودرو می‌تواند به علت خیلی جزئی یا در اثر وجود یک مشکل اساسی در موتور خودرو بروز کند. در ادامه به همه علل آن اشاره خواهیم کرد.

خرابی شمع موتور خودرو

همانطورکه ذکر شد، شمع یکی از قطعات مهم سیستم احتراق است. چراکه در صورت جرقه نزدن شمع، سیلندر مربوطه از کار افتاده و موتور سه یا تک کار خواهد کرد. گاهی ضعیف عمل کردن شمع نیز باعث بروز این مشکل می‌شود.

معمولا علت خرابی شمع خودرو، سوختن الکترود داخلی آن و نرسیدن ولتاژ مورد نیاز برای جرقه زدن است. در مواقعی، نفوذ آب به محفظه احتراق نیز مانع از جرقه زدن شمع می‌شود. معمولا آب به‌دلیل خرابی واشر منی فولد، شکستگی منی فولد، ترک برداشتن سرسیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر وارد سیستم احتراق می‌شود.

درصورتی‌که مقاومت داخلی شمع حین شتابگیری خودرو بالا رفته و جرقه برخلاف شرایط معمول از بیرون شمع (روی عایق چینی خارجی) عبور کند، برای چند لحظه موتور ریپ زده و سه کار می‌کند. به‌همین‎دلیل بهتر است هرازچندگاهی به سطح خارجی شمع‌ها نگاه کنید. اگر روی عایق چینی خارجی شمع خطوط سیاه رنگ عمودی و موازی وجود داشته باشد، احتمالا علت سه کار کردن خودرو سوختن همین مسئله است.

خراب شدن کوئل و وایر شمع

کوئل یک انتقال‌دهنده جرقه از وایر به شمع است که می‌تواند ولتاژ باتری خودرو را تا چندین هزار برابر تقویت کند. در اتوموبیل‌های رده پایین که فقط یک عدد کوئل داشتند، خرابی آن باعث روشن نشدن یا حتی خاموش شدن ناگهانی موتور خودرو می‌شد.

خوشبختانه امروزه اکثر اتوموبیل‌ها دارای دو عدد کوئل هستند و خرابی هرکدام می‌تواند وظیفه دیگری را جبران کند. معیوب شدن هر کوئل باعث از کار افتادن سیلندر مربوط به آن می‌شود. گاهی کثیف بودن یا ترک برداشتن عایق کوئل، باعث ‌جرقه نزدن کوئل در زمان‌ شتابگیری و سه کار کردن خودرو می‌شود. برای تست سلامت کوئل یا حتی وایر شمع، باید آن‌ها را خارج کرده و وضعیت جرقه زدن را بررسی کنیم.

اصولا یک جرقه باکیفیت باید رنگ آبی و حداقل قطر یک میلی‌متر داشته باشد. فاصله هوایی حداقل دو سانتی‌متر را طی کند و به آسانی قابل رویت باشد. مشاهده جرقه‌های کوتاه و خیلی باریک نشان‌دهنده وجود اختلال در مدار جرقه است.

خرابی یا کثیف بودن انژکتور

جالب است بدانید که به انژکتور، سوخت‌پاش نیز گفته می‌شود. زیرا یک شیر الکتریکی کوچک و دقیق است که در بازه زمانی معین باز و بسته می‌شود. معمولا همزمان با مرحله مکش در سیلندر خودرو، در کوتاهترین زمان سوخت‌پاشی انژکتور نیز انجام می‌شود.

هرگونه خرابی و اشکال در فرآیند سوخت‌پاشی می‌تواند باعث از کار افتادن یکی از سیلندرها و سه کار کردن موتور شود. به عنوان مثال، کثیف بودن انژکتور یکی از عوامل اصلی ریپ زدن موتور است. این مسئله ممکن است به‌دلیل ورود و تجمع ذرات ریز جدا شده از صافی و لوله‌های بنزین طی سال‌های متمادی باشد. ازآنجایی‌که این مشکل مانع از بسته شدن کامل انژکتور و نشت بنزین می‌شود، معمولا با بروز آن مصرف سوخت خودرو بالا می‌رود.

معیوب شدن منی فولد و هوا کشیدن آن

منی فولد در واقع یک مجرای عبور هوا است که بر روی سرسیلندر بسته شده و به وسیله واشر آب‌بندی می‌شود. به‌همین‌دلیل، هرگونه خرابی یا اشکال در واشر یا اورینگ منی فولد منجر به ورود هوای بیشتر و به هم ریختن تعادل نسبت هوا و سوخت در محفظه احتراق می‌شود. مطمئنا چنین شرایطی باعث از کار افتادن یکی از سیلندرها و سه کار کردن خودرو می‌شود.

معایب مربوط به سوپاپ

هرکدام از سوپاپ‌ ها، دریچه اصلی ورود مخلوط هوا و سوخت و خروج دود از محفظه احتراق محسوب می‌شوند. اگر به شکل صحیحی آب‌بندی شوند، مطمئنا از هدر رفتن نیروی حاصل از احتراق جلوگیری شده و مانع از کار افتادن سیلندر مربوطه می‌شود. در بعضی از خودروها، تنظیم فاصله یا خلاصی سوپاپ‌ها به‌صورت دستی و در بعضی دیگر به‌صورت اتوماتیک انجام می‌شود. توصیه می‌کنیم در این زمینه با یک تعمیرکار حرفه‌ای مشورت کنید.

خرابی مربوط به رینگ و پیستون

پیستون یک قطعه استوانه‌ای است که با حرکت رفت و برگشتی خود نیروی حاصل احتراق را به شاتون و سپس میل لنگ منتقل می‌کند. معمولا دور این قطعه شیارهایی وجود دارد که رینگ موتور با خاصیت فنری خود درون آن جای می‌گیرد. وجود رینگ برای جلوگیری از خروج گاز فشرده از محفظه احتراق به بیرون لازم است. به‌همین‌دلیل، هرگونه عیب در رینگ و پیستون باعث هدر رفتن نیروی احتراق و ضعیف یا از کار افتادن سیلندر می‌شود. سه کار کردن خودرو در این شرایط طبیعی است.

روش‌های تشخیص سه کار کردن خودرو

معمولا نشانه‌های سه کار کردن خودرو ابتدا در اگزوز ظاهر می‌شوند. به صورتی‌که دود خروجی با یک صدای تپ مانند همراه است و با هر دور موتور، یکبار این صدا شنیده می‌شود. خوشبختانه در خودروهای جدید، می‌توان خطای عدم احتراق در یکی از سیلندرها را به کمک دیاگ شناسایی کرد. از دیگر علائم سه کار کردن خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1 – احساس لرزش موتور و بدنه در حالت درجا

2 – لرزیدن و خوب کار نکردن موتور خودرو، خصوصا در اوایل فشردن پدال گاز

3 – نیاز به چندین بار استارت زدن برای روشن کردن خودرو

4 – افزایش مصرف سوخت خودرو

5 – توان کم موتور خودرو و کاهش بازدهی آن در سرعت‌های بالا یا حرکت در سربالایی

اگر به‌صورت همزمان با چند مورد از علائم ذکر شده روبه‌رو شده‌اید، بهتر است برای تشخیص قطعی ابتدا با یک تعمیرکار حرفه‌ای مشورت کنید. در بخش بعدی، علاوه بر اشاره به نحوه عملی تشخیص علل سه کار کردن خودرو، راهکارهای رفع آن‌ها نیز ذکر خواهد شد.

روش‌های رفع سه کار کردن خودرو

پیشنهاد می‌کنیم ابتدا دیاگ بزنید و خطاهای احتمالی را چک کنید. اگر خطایی شناسایی نشد، بهتر است یک دستکش بپوشید و شروع به بررسی هرکدام از وایرهای شمع کنید. معمولا با کشیدن هر وایر باید لرزش خودرو بیشتر شود. اگر یکی از وایرها کشیده شد و تغییری احساس نکردید، احتمالا سیلندر همین وایر مشکل دارد.

در مرحله بعد باید وضعیت رسانش الکتریکی وایر مورد نظر را ارزیابی کنید. برای بررسی کوئل می‌توانید از یک اهم‌متر استفاده کنید تا بتوانید میزان مقاومت سیم پیچ اولیه و ثانویه آن را اندازه‌گیری کنید.

اگر کوئل و وایر ایرادی نداشتند، حال باید شمع مربوط به سیلندر معیوب را باز کنید. ابتدا با دقت زیاد نگاهی به نوک شمع بیاندازید که خیس نباشد و ساختار گپ آن به هم نریخته باشد. معمولا اگر قسمت خارجی سفید رنگ شمع دارای خط‌های سیاه عمودی است یا پلاتین شمع کمی از بین رفته است، باید به سرعت شمع تعویض شود تا سیلندر مربوط به آن بتواند دوباره کار کند.

درصورتی‌که مشکل از شمع، وایر و کوئل نباشد، باید به سراغ سوزن انژکتور موتور بروید. اگر بنزین خروجی از سوزن میزان نرمالی نداشته باشد، باعث احتراق ناقص در سیلندر می‌شود. برای تشخیص قطعی حتما باید سوزن انژکتور روی دستگاه شستشو انژکتور آزمایش شود.

در نهایت اگر تمامی قطعات ذکر شده سالم بودند، باید سلامت واشر سرسیلندر توسط دستگاه پنج گاز و دستگاه کمپرس سنج بررسی شود. اینها وظیفه تست قطعات داخل موتور را دارند و پیش‌آگهی خوبی از خرابی‌های احتمالی می‌دهند. دستگاه پنج گاز می‌تواند میزان گازهای خروجی را ارزیابی کند و در صورت وجود مشکل هشدار دهد.

مشکلاتی که در صورت بی‌توجهی به سه کار کردن، برای خودرو به وجود می‌آیند

با خودرویی که سه کار میکند رانندگی نکنید، زیرا باعث وارد شدن فشار بیشتر به سیلندرها شده و ممکن است در این شرایط به موتور خودرو آسیب برسد. سه کار کردن خودرو نوعی هشدار محسوب می‌شود که در صورت بی‌توجهی به آن مشکلات بزرگتری مانند کاهش شتاب خودرو، خفه کردن موتور و نهایتا روشن نشدن خودرو در انتظار شما است.

چنان چه خودروی شما دچار مشکلات دیگری از قبیل استارت نخوردن ماشین و … هست، میتوانید در مجله آموزشی یدک پارت اطلاعات لازم برای برطرف نمودن آن را پیدا نمایید.

نتیجه‌گیری

بسیاری از رانندگان باور دارند که سه کار کردن خودرو همان بد کار کردن موتور است. درحالی‌که نمی‌دانند که بد کار کردن موتور یک واژه کلی است و دلایل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد. توصیه می‌کنیم به‌محض مشاهده علائم ذکر شده در این مطلب، به یک تعیمرگاه مجاز مراجعه کنید تا در آینده مجبور به تقبل هزینه‌های سنگین‌تر مانند تعویض موتور نشوید.