تسمه تایم خودرو چیست؟نکات مهمی که باید در مورد تسمه تایم بدانید

تسمه تایم چیست و چه زمانی باید تعویض شود؟

اساسا یک خودرو نیروی حرکت خود را از آزاد شدن انرژی سوخت در محفظه احتراق بدست می‌آورد. برای انجام این فرآیند نیاز به اجزا و عناصر بسیاری مانند تسمه تایم یا تسمه تایمینگ است. وظیفه اصلی تسمه تایم در موتورهای احتراقی این است که سرعت گردش میل لنگ و میل سوپاپ را با یکدیگر هماهنگ می‌کند تا احتراق در داخل محفظه به شکل مناسبی انجام شود. تجربه نشان داده است که سرعت گردش میل سوپاپ نصف سرعت گردش میل لنگ است.

در واقع این تسمه تایم است که میل لنگ را به میل سوپاپ وصل می‌کند و در نهایت طبق یک زمانبندی مناسب عمل باز و بسته شدن دریچه سوپاپ را هماهنگ و کنترل می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که تسمه تایم یکی از مهمترین اجزا برای انجام مکش، تراکم، احتراق و تخلیه گاز خودرو است.

از گذشته تا به امروز بعضی از شرکت‌های خودروسازی تصمیم گرفته‌اند که به جای تسمه تایم از زنجیر تایم استفاده کنند. چنین شرایطی تغییر زیادی در ماهیت کارکرد موتور ایجاد نمی‌کند. فقط اینکه زمان تعویض زنجیر تایم طولانی‌تر است زیرا تسمه تایم یک قطعه پلاستیکی و زنجیر تایم یک قطعه فلزی است.

در هنگام تعویض، قرارگیری صحیح تسمه تایم در جایگاه خود اهمیت زیادی دارد زیرا اگر یک یا چند دندانه آن جابه‌جا شود، کارکرد موتور مختل خواهد شد. میزان سفتی یا شلی تسمه تایم نیز باید مورد توجه قرار گیرد زیرا سفت شدن بیش از حد آن باعث باعث شنیدن صدای زوزه مانند در موتور خودرو و در نتیجه کاهش راندمان آن می‌شود. بنابراین بهتر است تعویض تسمه تایم را به یک تعمیرکار حرفه‌ای بسپارید!

* برای خرید آنلاین انواع  تسمه تایم کلیک کنید *

عواملی که باعث خرابی تسمه تایم می‌شوند؟

اصولا پاره شدن تسمه تایم می‌‌تواند به تدریج یا به صورت ناگهانی اتفاق افتد. در حال حاضر اغلب تسمه‌‌های به کار رفته در موتور ماشین‌ها از جنس پلاستیک یا لاستیک هستند. تجربه نشان داده است که عمر مفید این قطعه در مورد اکثر خودروهای داخلی حدود ۶۰ هزار کیلومتر است. یعنی اگر خودرو شما تا الان به این میزان حرکت کرده است، بهتر است برای بررسی بیشتر به یک تعمیرگاه مجاز خودرو مراجعه کنید زیرا تسمه تایم جزء قطعات مصرفی خودرو است.

در مورد خودروهای خارجی، این میزان کارکرد می‌تواند تا ۹۶ هزار کیلومتر یا حتی ۱۶۰ هزار کیلومتر افزایش یابد. بنابراین شما همیشه باید براساس زمانبندی تعیین شده توسط کارخانه سازنده خودرو برای تعویض تسمه تایم اقدام کنید. از عوامل شایعی که باعث خرابی تسمه تایم می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1 – استفاده مداوم از دنده معکوس

2 – دور موتور بالا در سربالایی‌ها

3 – اعمال فشار مضاعف روی موتور

4 – سرمای بیش از حد هوا که باعث انقباض تسمه تایم شده و در اثر استارت خودور شوک بزرگی به آن وارد می‌شود

علاوه بر موارد ذکر شده، عوامل زیر نیز موثر هستند:

5 – قرقره آسیب‌دیده. اصولا دندانه‌های تسمه تایم روی یک قرقره قرار می‌گیرند و خوردگی آن باعث سایش و کاهش طول عمر تسمه تایم می‌شود.

6 – نامیزان بودن نحوه قرارگیری تسمه تایم. نامتقارن بودن دندانه‌های تسمه تایم روی قرقره می‌تواند باعث سایش، تَرَک برداشتن و کِش آمدن بیش از حد این قطعه لاستیکی شود.

7 – جنس نامرغوب تسمه تایم. در صورت اصل نبودن جنس تسمه تایم، میزام کشسانی آن کاهش پیدا کرده و احتمال پارگی آن افزایش می‌یابد. در حال حاضر برخی از برند‌های مشهور تسمه تایم شامل پاور گریپ گیتس آمریکایی، کانتیننال آلمانی و هاتچینسون فرانسوی هستند.

جالب است بدانید که علاوه بر تسمه تایم، قطعه دیگری به نام تسمه دینام نیز در خودرو وجود دارد که تکه‌های پاره شده آن می‌تواند وارد محفظه تایمینگ شده و باعث پارگی تسمه تایم شود. معمولاً بعد از هر ۲۰ هزار کیلومتر کارکرد خودرو، تسمه دینام باید عوض شود.

علائم خرابی تسمه تایم

در این بخش قصد داریم شما را با نشانه‌های خرابی تسمه تایم آشنا کنیم تا در صورت بروز این مشکل سریعا برای تعویض اقدام کنید. علائمی مانند:

لرزش غیر عادی موتور

معمولا شل بودن تسمه تایم یا از بین رفتن دندانه‌‌های آن باعث می‌شود که دور موتور در زمان شتاب گرفتن بالا برود. برای امتحان کردن این مسئله می‌توانید به کمک دنده‌های سبک‌تر سرعت خودرو خود را افزایش دهید. اگر احساس لرزش غیر عادی در موتور خودرو کردید، بهتر است نگاهی به تسمه تایم کنید.

بروز مشکل در هنگام استارت و حرکت خودرو

همانطور که ذکر شد، چرخش دقیق میل لنگ و باز و بسته شدن مناسب سوپاپ‌‌های ورود و خروج گاز به سلامت ساختار تسمه تایم و نصب صحیح آن وابسته است. بنابراین هرگونه خرابی در تسمه تایم می‌تواند در هنگام استارت و حرکت خودرو خود را نشان دهد. در واقع، زمانبندی غیر دقیق کارکرد قطعات داخلی موتور می‌تواند باعث شود که خودرو به درستی استارت نخورد.

احساس صدای ضربه در زیر کاپوت

اگر در حین رانندگی متوجه یک صدای ضربه غیر عادی در زیر کاپوت شدید، احتمالا مربوط به برخورد تسمه تایم به کاپوت در اثر شل شدن آن است. مشورت با یک تعمیرکار حرفه‌ای می‌تواند کمک زیادی به رفع نگرانی شما کند.

خروج دود بیش از حد از اگزوز

اگر با این مشکل مواجه شده‌اید، بهتر است ابتدا به سراغ چک کردن تسمه تایم بروید. زیرا خروج زیاد دود می‌تواند نشانه آن باشد که موتور برای به حرکت درآوردن قطعات داخلی خود احتمالا فشار زیادی را تحمل می‌کند. تسمه تایم تاثیر زیادی روی تنظیم سرعت گردش قطعات اساسی مانند میل لنگ و میل سوپاپ دارد.

علاوه بر نکات ذکر شده، توصیه می‌کنیم هر از چند گاهی به تغییرات ظاهری تسمه تایم نیز توجه کنید. زیرا ترک‌خوردگی و پوسیدگی این قطعه مصرفی خودرو می‌تواند در مدت کوتاهی باعث پارگی آن شود.

با پارگی تسمه تایم چه اتفاقی می‌افتد؟

مطمئنا خرابی و پارگی تسمه تایم با عواقب بدی همراه است. زیرا عملکرد به‌ موقع سوپاپ‌‌ها مختل شده، سوخت و هوا به موقع وارد سیلندر نمی‌شوند و اثرات منفی در احتراق و حرکت موتور مشاهده می‌شود. اساسا مهمترین مشکلاتی که ممکن است با پارگی تسمه تایم رخ دهند عبارتند ار:

1 – اختلال در زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ‌‌ها

2 – برخورد پیستون‌‌ها و سوپاپ‌‌ها با صدای زیاد به یکدیگر و در نهایت خرابی سوپاپ‌ها

3 – عدم ورود و خروج هوا و دود از سیلندر موتور

4 -کاهش نیروی محرکه اتومبیل و حتی خاموش شدن ناگهانی آن

5 – نیاز به تعمیر اساسی موتور خودرو

تجربه نشان داده است که برخی ماشین‌ها مانند خودروهای ساخت شرکت پژو بیشتر در معرض آسیب‌دیدگی ناشی از پارگی تسمه تایم هستند. در حالی‎‌که در مورد خودروهایی مانند پرایدهای قدیمی مشکل خاصی به وجود نمی‌آید و فقط خودرو خاموش می‌شود.

بهترین زمان برای تعویض تسمه تایم

مراجعات دوره‌ای به یک تعمیرگاه مجاز خودرو می‌تواند بهترین زمان برای تعویض تسمه تایم را تعیین کند. یک مکانیک حرفه‌ای معمولا با برداشتن کاور تسمه تایم و مشاهده آن می‌تواند وضعیت فعلی آن را متوجه شود. توصیه می‌کنیم پیش از سفرهای طولانی، حتما تسمه تایم خودرو را بررسی کنید.

البته باید به زمانبندی ارائه شده توسط کارخانه سازنده خودرو که در دفترچه راهنما درج شده است نیز توجه کنید. زیرا معمولا پس از گذشت مدتی از کارکرد خودرو، نیاز به تعویض تسمه تایم است. مثلا در مورد پراید این میزان تا حدود ۱۰۰ هزار کیلومتر، پژو ۴۰۵ حدود ۷۰ هزار کیلومتر، زانتیا حدود ۶۵ هزار کیلومتر، تندر۹۰ حدود ۴۰ هزار کیلومتر، مگان حدود ۶۰ هزار کیلومتر، ریو حدود ۶۵ هزار کیلومتر و مزدا حدود ۷۰ هزار کیلومتر است.

هزینه تعویض تسمه تایم چقدر است؟

با توجه به افزایش نرخ دلار و تورم، قیمت تسمه تایم نیز تغییرات قابل توجهی کرده است. جالب است بدانید که هزینه تعویض تسمه تایم برای خودروهای مختلف متفاوت است. مثلا در مورد پژو 405 تقریبا 250 هزار تومان و در مورد ریو حدود 300 هزار تومان است. توصیه می‌کنیم برای تعویض حتما به سراغ برندهای اصلی و معتبر بروید تا مجبور نشوید در طی یک سال چندین بار هزینه کنید.

نکات مهمی که درباره تسمه تایم باید بدانید

به عنوان سخن آخر قصد داریم به نکات نهایی در مورد این قطعه موتور اشاره کنیم. مواردی مانند:

1 – تسمه تایم باید به طور منظم چک شود تا زمان تعویض آن فرا برسد.

2 – پارگی و خرابی تسمه تایم تاثیر زیادی روی کارکرد موتور خودرو و قطعات داخلی آن می‌گذارد.

3 – پیش از تعویض تسمه تایم، از قرار دادن جسم سنگین بر روی آن پرهیز کنید. زیرا نباید دندانه‌های آن تغییر شکل بدهند.

4 – دقت کنید که تسمه تایم باید فاقد هرگونه ترک، جدایی لایه‌ها و تخریب دندانه‌ها باشد.

5 – توصیه می‌کنیم در زمان تعویض تسمه تایم وضعیت پولی، تسمه دینام، بلبرینگ تایم، هرزگردها و واترپمپ خودرو را نیز بررسی کنید. زیرا خرابی این قطعات می‌تواند باعث آسیب به تسمه تایم شود.

6 – اگرچه در مورد خودروهای نو محاسبه زمان تعویض تسمه تایم کار ساده‌ای است، اما در مورد خودروهای دسته دوم حتما زمان آخرین مرتبه تعویض تسمه‌ تایم را از مالک قبلی بپرسید.

مبنای زمانی تعویض تسمه تایم معمولا بین 60 تا 70 هزار کیلومتر کارکرد خودرو است. البته این مسئله به چگونگی عملکرد خودرو نیز بستگی دارد. هر ماه یکبار برای بازدید با یک تعمیرکار حرفه‌ای مشورت کنید. تسمه تایم مانند دیگر قطعات داخلی موتور نقش کلیدی و موثری دارد!